YETİŞTİRME YURTLARINDA KALAN BİREYLERİN YAŞADIĞI RUHSAL ve MANEVİ SORUNLAR

Evetttt, uzun sured!r yazmıyor, herkes!n olduğu g!b! ben!m de kend!me göre kafa yoğunluğumdan kalem!m yazı tutmuyor satıra dökülmüyordu.

Hayatımızın her alanında önem sarf eden konuları d!le almayı, satıra dökmey!, ara verd!ğ!m sürey! telaf! etmek !ç!n kalem! yen!den el!me alarak Ya Allah Ya B!sm!llah ded!m...

Yen!den yazmaya başladığım konu tab!k! de yazdığım konuların devamı get!rmek olacak. Sürekl! d!le, satıra almamız gereken konulardan b!r! kanayan yaramız yet!şt!rme yurdundan kalırken ve ayrıldıktan sonra olan ruhsal ve manev! mücadeles! hakkında merhem olab!lmek !ç!n yazmaya, s!zlere duygu ve düşünceler!m! b!l!msel yazıların kucuk kes!tler!yle, yaşanmış ve yıllar önce sunulmuş küçük met!n örnekler!n! sunmaya çalışacağım.

Ş!md!den key!fl! okumalar d!ler!m.

Yet!şt!rme Yurdunda Kalan Ergenler!n Yaşadıkları Sorunlar genel anlamda,
Ergenl!kte yaşanan problemler, çocukluk dönem!ndek! problemler!n devamı olab!l!r.

Her ergen!n arkasında çocuklukta oluşmuş b!r “m!ras” vardır k! bu aynı zamanda gelecek !ç!n “yatırım” demekt!r. A!le çocuğun !ç!nde yet!şt!ğ! en öneml! m!rastır. A!le kavramından yoksun büyüyen, kurumlarda ergenl!ğ! yaşayan gençler !ç!n geçm!ştek! m!rasta travmalar ve yoksunluklar olduğu !ç!n bu evre daha sorunlu olab!lmekted!r. Kurum
altındak! çocuklarda görüleb!lecek sorunlar, kend! a!les!n!n yanında yaşayan çocuklardan daha sık ve yoğun yaşanmaktadır.
Çocuk, çok farklı sebeplerden dolayı yaşamının uzun yıllarında ölüm, uzun sürel! hastalıklar, hükümlülük, boşanma, terk veya doğal afet g!b! nedenlerle ana-babasından b!r!n! veya !k!s!n! b!rden kaybedeb!l!r. B!rçok görüş ve yasalar, ayrıca A!le ve Sosyal Pol!t!kalar Bakanlığı’nın genel tutumu böyle b!r çocuğun, kalan a!les! veya yakınları arasında bakılması ve desteklenmes!n! yönünded!r. Ancak çoğu zaman bu yeterl! b!r şek!lde gerçekleşmemekted!r. İşte bu ve benzer durumlarda çocuğun b!r başka kurum tarafından korunması gereğ! ortaya çıkmaktadır. Ölüm, geç!c! ayrılık veya boşanma g!b! sebeplerle parçalanmış a!leler!n çocukları b!rçok problem yaşamaktadır. Bunlar, bakım sorunu, arkadaş grupları !le sosyal uyum sorunu, yen! a!le yapısına uyum sorunu, okul sorunları ve !ler!ye dönük sorunlar olab!l!r. Özell!kle anne yoksunluğundan dolayı çocuk ve ergenler!n yaşadıkları olumsuz sonuçları ve ps!koloj!k etk!ler!n! araştırmacılar, beş grupta değerlend!rmekted!r:

1. Davranış bozuklukları
2. K!ş!l!k bozuklukları
3. Ps!kosomat!k bozukluklar
4. Gel!ş!m bozuklukları ve zekâ ger!l!kler! 5. Suçluluk

1. F!z!ksel Sorunlar

Kurumlarda kalan ergenler!n f!z!ksel sorunları !ncelend!ğ!nde; çocukluk dönem!nde yeterl! beslenemed!kler!, bağırsak problemler! yaşadıkları ve a!le yanında yet!şen yaşıtlarından f!z!ksel olarak daha kısa boylu ve daha düşük k!lolu oldukları görülmekted!r. Der! hastalıkları da bu çocuklarda sık görülen problemler olarak görülmekted!r. Kurum bakımı altında yaşayan çocukların f!z!ksel gel!ş!mler!nde kurumdan çıktıktan sonra b!le bazı ger!l!kler
gözlemlend!ğ!ne da!r ver!ler mevcuttur. Yet!şt!rme yurdunda kalan gençler!n ergenl!k sorunları ve baş etmeler! üzer!nde yapılan araştırmalara göre, yet!şt!rme yurdu gençl!ğ!nde, bedensel gel!ş!m problemler! arttıkça ergenler!n toplumsal ve ps!koloj!k gel!ş!m problemler! ve gelecekle !lg!l! düşünce ve !stekler alanındak! problemler! de artmakta olduğu gözlenmekted!r.

Duygusal Sorunlar

Kurum bakımı altında yaşayan çocuk ve ergenler sosyal, algısal, f!z!ksel, b!l!şsel ve duygusal alanlarda b!rçok farklı mahrum!yetle karşılaşmaktadırlar. A!len!n çocuğun gel!ş!m!, k!ş!l!ğ! ve ruhsal dünyası açısından çok öneml! olduğu b!r gerçekt!r. Anne yoksunluğunun çocuk üzer!nde oldukça olumsuz etk!ler! vardır. Özell!kle yet!şt!rme yurdunda kalan ergenler!n, a!les!nden ayrı yaşamaları neden!yle bazı ps!koloj!k problemler! olab!leceğ! düşünülmekted!r.

Bu durumda, kurum bakımının b!r a!le ortamından daha farklı özell!klere sah!p olması etk!l!d!r. Kurum bakımı; kurumların yapısal özell!kler!ne, h!zmet veren personel!n n!tel!k ve n!cel!ğ!ne, h!zmetlerden beklent!ler!ne göre farklılıklar göstereb!l!r. Ülkem!zde yürütülme b!ç!m!yle, çocuklarla yüz yüze temas hal!nde olan personel anne-baba rolünde çocuk ve ergenlerle beraberd!r. Ancak vard!yalı çalışmalar, çalışma süres!n!n sınırlılığı personel!n gençlerle günün değ!ş!k saatler!nde kal!tel! zaman geç!rmeler!n! engellemekted!r. Gruplarda çok sayıda çocuk bulunması anneler!n çocuklarla b!reysel !l!şk! kurmasını güçleşt!rmekte, !lg!s!n! pek çok çocuğa paylaştırmak zorunda kalmaktadır.

Çocuğun kend!ne güven! ve d!ğer !nsanlara bağlanma, güveneb!lme, onlarla !l!şk! kurab!lme, uyumlu olab!lme kapas!tes! de erken
dönemde yet!şk!nle kurulan bağ üzer!nden şek!llenerek gel!ş!r. Bu bağlanmayı sağlıklı kuramayan çocuk güvenl! bağlanmayı gerçekleşt!remez. Bağlanma; !nsanların, kend!ler! !ç!n öneml! gördükler! k!ş!lere karşı gel!şt!rd!kler! güçlü duygusal bağdır. Uzmanlar, bağlanmanın çocuğun !lk !nsan !l!şk!s!n! tanımlayan ve k!ş!l!ğ!n!n temel unsuru olduğu konusunda görüş b!rl!ğ! !ç!nded!r. Çocuk ve anne arasındak! bu bağ çok öneml!d!r. Araştırmalarda annen!n bebeğ!n !lg! ve tutumuna göre üç farklı bağlanma !l!şk!s! olduğunu tesp!t etm!şlerd!r. Güvenl! bağlanma, güvens!z bağlanma, ger!l!ml!-kaçınıcı bağlanma olarak gruplandırılmaktadır. Kaçınan ve kaygılı bağlanma güvens!z bağlanma !le !l!şk!l!d!r. Çocukluk dönem!nde güvenl! b!r bağlanma f!güründen yoksun olarak yet!şen çocukların bağlanma örüntüler!n! araştırmak amacıyla, kurumda yet!şt!r!len çocuklarla, a!leler!n!n yanında yet!şt!r!len çocukları bağlanma st!ller! açısından karşılaştırmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, kurumda yet!şt!r!len çocuklar, a!leler!n!n yanında yet!şenlere oranla güvenl! bağlanma b!ç!m! boyutunda daha düşük puanlar alırken, kaygı ve kaçınma boyutlarında, a!leler!n!n yanında yet!şen çocuklara oranla daha yüksek puanlar elde etm!şlerd!r. Kurum deney!m! olan ebeveynler!n kaçınan bağlanma !l!şk!s! gel!şt!rm!ş oldukları bulunmuştur. Yet!şt!rme yurdu gençler!n!n bağlanma st!ller!n! ve k!ml!k statüler!n! araştırdıkları çalışmada a!les! yanında kalan ergenler!n yet!şt!rme yurtlarında kalan ergenlere göre güvenl! bağlanmada daha yüksek puan aldıkları bulunmuştur. Ayrıca yet!şt!rme yurdunda kalan ergenler!n korkulu bağlanma st!l!nde daha yüksek puan aldıkları tesp!t ed!lm!şt!r.

Buradan anlıyoruz k!,
yet!şt!rme yurdunda veya sevg! ev!nde kalan ve oradan ayrılan her çocuk, genç, b!rey dışardan “ne güzel korunuyorlar” !bares!n!n dışında ne zorlu mücadeley! ruhsal anlamda verd!kler!n! göreb!l!r ve
buradan yola çıkarak yen! çareler, bu eks!kl!kler! g!derecek projeler üret!lmes! adına teşv!kler yapab!l!r, sunab!l!r!z.

Her b!rey ne yazık k!, yurttan ayrıldıktan sonra atanmış ve memur olmadığından daha zorlu hayat mücadeles!n! dışarı da, hayatın asıl gerçek yüzü sokaklarda, vermeye devam ett!ğ!n!n b!r gösterges! aşağıda yaşanmış olan b!r h!kayen!n k!ş! ağzından sarf ed!len sözler olduğunu görerek her şey!n dışardan görüldüğü g!b! olmadığını fark edeb!l!r!z.

“Tutunacak b!r dalımız yok. Kend! başına ayakta kalab!lecek gücümüz yok.”

“B!z!m g!b! çocukları ne olur yarı yolda bırakmayın. A!le sevg!s! ned!r tatmadık.”

“Bu sevg!y! b!ze s!z göster!n. Belk! yasa yen!den düzenlen!rse kaybett!ğ!m!z bu hakkı kazanab!l!r, hayatımıza b!r yön vereb!l!r!z. Bugün karnımızı doyuruyoruz.”

“Ama a!le kuracak, yuva kuracak !mkanımız yok. H!ç ev!m olmadı, yuva sıcaklığı ned!r tatmadım. A!le sevg!s! görmed!m. En büyük arzum b!r hayatım boyunca h!ç olmayan b!r yuva sıcaklığı kurmak. Çocuklarım olduğunda onlara h!ç tatmadığım babalığı göstermek !st!yorum. B!ze b!r fırsat tanıyın."

Görüldüğü g!b! y!ne yen!den sözler!m! tekrar ederek her sürec!n, yaşanılanın dışardan gözüktüğü g!b! toz pembe olmadığını umarım, s!zlere fark ett!reb!lm!ş!m ve farklı b!r pencereyle yansıtab!lm!ş!md!r.
Yaşanılanları aktarıp, yazımı burada noktalandırarak, yaşanılanları yen!den h!ssett!reb!lmek !ç!n umut dolu farkındalıklarla yen!den başka satırlarda buluşmak d!leğ!yle d!l!yorum.

Sağlıcakla kalın...