YETİŞİRME YURTLARINDA YAŞAM
Yetiştirme yurtları; korunmaya ihtiyacı olan çocuklara, gençlere; aile yapısı içinde sağlanamayan toplumsal refah hizmetlerini düzenler ve sunar.
YETİŞTİRME YURTLARINDA KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR ve EKSİKLİKLER
Günümüzde yetiştirme yurtlarında sağlanan bakım şekli çeşitli yönlerden oldukça ağır eleştirilere maruz kalmaktadır. Bu eleştirilerin kaynakları genel olarak kurum bakımının olumsuzluklarına yönelik araştırmalar, koruyucu aile sisteminden beklentiler, yapılan genellemeler, duygusal yaklaşımlar ve sosyal çalışma mesleğindeki gelişmeler olarak sıralanabilir. Yetiştirme yurtlarına yönelen bu eleştirilerin ne kadarının gerçeklere, ne kadarının varsayımlara dayandığının doğru değerlendirilmesi gerekmektedir. Yetiştirme yurtları tüm korunmaya ihtiyacı olan çocuklar için olmasa bile bazı çocuklar için faydalı olabilir. Çocukların yaş durumlarına, korunma altına alınma nedenlerine bağlı olarak kurum bakımının bazı çocuklar için sağlayabileceği yararlar ve Türkiye’nin toplumsal yapısı göz ardı edilmemelidir. Uluslararası gelişmeler ve mevzuat gözetilerek Türkiye’ye özgü çözümler üzerinde durulmalıdır.
Toplumsal düzeyde ise; aile, çocuk ve gençlik refahına yaklaşımın somutlaştığı örgütsel yapılardır. Korunmaya ihtiyacı olan gençlerin kaldıkları yetiştirme yurtlarının onların toplumsallaşma süreci ile sosyal işlevsellik kazanmalarına yardımcı olması, toplumdan izole edilmiş bu grubun tekrar topluma kazandırılmasında, aile uyarıcısının yokluğundan kaynaklanan boşluğu doldurması beklenir.
Buna istinaden; yetiştirme yurtlarıyla alakalı yapılan araştırmalar sonucunda, ergenlerin beklentilerinin en çok eğitim, iş ve ekonomik konularla ilişkili olduğunu, en çok yakın arkadaşlarından ve öğretmenlerinden destek aldıkları, ve kız ergenlerin algıladıkları sosyal desteğin erkek ergenlerden daha yüksek olduğu saptanmıştır.
Ancak, çocukluk dönemi özellikleri düşünüldüğünde bu tür bakım, olumlu özellikler taşımamakta, çocuğun yetişkinler tarafından desteklenmesi ve yönlendirilmesi işlevini yerine getirememektedir.
Anne, baba ya da hem anne ve babanın ölmesi sonucu korunmaya muhtaç olan çocukların topluma kazandırılması yönünde farklı teknikler kullanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerde gençlerin sağlığını korumaya, gençlerde var olan sorunları saptamaya ve bunlara müdahale etmeye yönelik hizmetler her geçen gün artmakta iken, Türkiye’de korunmaya ihtiyacı olan çocukların tanımının ve ihtiyaçlarının bütüncül bir biçimde ele alınamamaktadır. Günümüzde kurum bakımı, grup evleri, koruyucu evleri, evlat edinme ve çocuklara kendi aileleri ve yakın akrabaları yanında hizmet sağlanması biçiminde uygulamalar ülkemizdeki görülen yaygın hizmetlerdir.
Yukarı da belirttiğim yetiştirme yurtlarıyla ilgili araştırmalar ve ek yazılar yetiştirme yurtlarının sunduğu yaşamı, yaşamın devamında karşılaşılan zorlukları ve eksiklikleri göz önüne getirmektedir.
Ümit ediyorum ki, yazdığım bu köşe yazısıyla birilerinin dikkatini çekerek ne denli çaba sarf etmemiz gerektiğini aşılamış olurum...
Tüm okuyan herkese saygı ve hürmetlerimi sunuyorum...
Şeyma SONKUR