Serbest olmayan tüketiciler ve serbest tüketici olmasına karşın tedarikçisini seçmeyen düşük tüketimli tüketiciler ile Yeşil Tarife`yi seçen tüketiciler için 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren uygulanacak perakende enerji satış tarifeleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından onaylanarak yayımlanmıştır.
Açıklanan tarifelerin içeriği incelendiğinde, abone gruplarının alçak gerilim veya orta gerilim bağlantısına göre enerji bedellerinin yüzde 1.25 ile 4.36 oranında, tüm abone grupları için dağıtım bedellerinin yüzde 16.04 oranında artırıldığı görülmektedir. Enerji ve dağıtım bedellerinde yapılan bu artışlar ile fatura toplamında bir önceki döneme göre yüzde 6.2 oranında, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 12.3 oranında zam söz konusu olmuştur. Aşağıdaki tabloda da yer aldığı üzere, asgari yaşam koşullarında dört kişilik bir ailenin geçen yılın aynı döneminde 163.4 TL olan mesken tüketim faturası 20 TL`lik artış ile 183.4 TL`ye yükselmiştir.
EPDK tarafından onaylanan Yeşil Tarife`ye göre de; tüm tarife gruplarında 80.2461 Kr/kWh olan enerji bedeli yüzde 5.6 oranında düşülerek 75.7591 Kr/kWh olarak belirlenmiş, buna karşın dağıtım bedelleri yüzde 16 oranında artırılmıştır. Böylelikle Yeşil Tarife`yi tercih eden Tek Terimli Tek Zamanlı alçak gerilim bağlantılı Mesken abonesinin normal tarifeye göre yüzde 57.5 oranında, Ticarethane abonesinin yüzde 19 oranında, Sanayi abonesinin yüzde 28 oranında ve Tarımsal Sulama abonesinin yüzde 29.4 oranında daha fazla ödeme yapması gerekmektedir.
Dağıtım bedelini artıran bileşen hangisidir?
Tarifeler içindeki dağıtım bedelini oluşturan ancak 1 Ocak 2016 tarihinden bu yana halkımızın bilgisinden gizlenen; dağıtım sistemi kullanım bedeli, kayıp/kaçak bedeli, iletim sistemi kullanım bedeli ve sayaç okuma bedelinden hangisi dağıtım bedelini bu kadar artırmaktadır? Dağıtım bedeli içinde belirleyici oranda paylara sahip olan, dağıtım sistemi kullanımına ilişkin yatırım ve personel maliyetleri mi artmıştır? Yoksa kayıp/kaçak tüketimden kaynaklanan maliyetler mi artmıştır? Faturalara yansıtılan bu giderlerin halkımız tarafından bilinmesi, Elektrik Piyasası Kanunu`nun amaç maddesinde yer alan şeffaflık vurgusu açısından bir zorunluluktur. Ayrıca Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun gereği de tüketicinin yasal hakkıdır.
Çünkü, 2018 yılı sonunda mesken faturasındaki dağıtım bedeli, fatura toplamının yüzde 22.3 oranına karşılık gelirken günümüzde bu oran 30.9‘a yükselmiştir. Yaklaşık iki yıl içinde dağıtım bedelinin tarife içindeki payını artıran maliyet hangi faaliyetten kaynaklanmaktadır. Bu husus merak edilen bir konudur ve "sözde" şeffaf piyasa yapısına göre de EPDK`nın bu konuda kamuoyunu bilgilendirmesi gerekmektedir...
Elektrik Mühendisleri Odası olarak; enerjiye erişim bugün temel bir insan hakkı olarak kabul ediliyor, fiyatlarının herkesin ulaşabileceği düzeyde olması gerektiği ilkesini göz ardı edilerek yapılan yüksek artışlar, yeni bir yoksullaşma dalgası başlatacak büyüklüğe ulaşmıştır. Tüm vatandaşlara, insanca yaşayabilmesi için enerji ihtiyacını ekonomik koşullarda karşılama imkânı sunulmalıdır. Kâr esasıyla şekillen piyasa yapısı ve enerji politikaları acilen terk edilmelidir. Enerji yönetimi ile kısıtlı kaynaklarımız en iyi şekilde değerlendirilerek, kamu yararını esas alan siyasi ve ticari müdahalelerden uzak bir yapıya bırakılmalıdır.
Şaban TAT
Yönetim Kurulu a.
Şube Yönetim Kurulu Başkanı
